Қанды статистика. Неліктен Қазақстанда балалар күнде терезеден құлап жатыр?
Қазақстанда аптап ыстық басталып, балалардың терезеден құлау оқиғалары жиілеп кетті. Балалар ауыр жарақат алады немесе қайтыс болады. Құқық қорғау органдары сәбилерді қорғау оңай екенін қайта-қайта айтады, бірақ көптеген ата-аналар ұрпақтарының қауіпсіздігіне немқұрайлы қарайды. Taspanews редакциясы үлкендердің жауапсыздығы ненің астарында жатқанын анықтады
Күн сайын қайғылы оқиғалар
Күн сайын облыстық полиция департаменттері мен төтенше жағдайлар қызметінің ресми парақшаларында балалардың терезеден құлауы туралы жаңа хабарламалар пайда болады.
Кейде құтқарушылар қайғылы жағдайдың алдын алады. Мәселен, жақында Астанада төрт жасар бала құтқарылды. Сәби екінші қабаттағы пәтердің терезесінде отырған. Оны құлаудан тек москит торы ғана ажыратты. Қырағы өтіп бара жатқандар Төтенше жағдайлар министрлігіне телефон соқты. Баланы терезеге баспалдақ қойып, жерге аман-есен түсіріп, ата-анасына тапсырды.
Қарағанды облысында оң нәтиже бермеген бірнеше жағдай орын алды. 10 маусымда Қарағандыда бір жасар қыз төртінші қабаттың терезесінен құлап кетті. Сәби аман қалды, бірақ ауыр халде ауруханаға жеткізілді, дәрігерлер оның өмірі үшін күресіп жатыр.
Дәл осындай қайғылы оқиғалар 7 және 9 маусымда болған. Қарағандыда алдымен үш жасар бала үшінші қабаттың терезесінен құлап кетсе, кейін Балқаш қаласында екі жасар сәби бесінші қабаттың терезесінен тайып кетті. Екі бала да аман қалды, бірақ ауруханада ауыр халде жатыр.
Ақтөбе облысында полиция департаменті жыл басынан бері облыста жеті бала терезеден құлап кеткенін, олардың біреуі қайтыс болғанын хабарлады. Ол жетінші қабаттың терезесінен құлап кеткен бес жасар ақтөбелік бала болып шықты.
Нәресте өз бөлмесінде ойнап жүріп, абайсызда терезеден құлап кеткен. Бала алған жарақаттарынан оқиға орнында көз жұмды.
Барлық жағдайларда кішкентай балалар үлкендердің қарауынсыз пәтерлерде ойнаған.
«Жақындарыма ақыл бере гөр»
Ақтөбе облыстық полиция департаментінің полицейлері тіпті азаматтарға бейне үндеу түсіріп, онда балаларды құлаудан қалай сақтау керектігін түсіндірді. Бұл ретте тәртіп сақшылары ұрпақтарының қауіпсіздігін тек ересектер ғана қамтамасыз ете алатынын қадап айтты.
Видеоға сәйкес, балаларды үйде жалғыз қалдыруға болмайды. Баланың балконға жалғыз шығуына жол бермеу керек. Бала оған көтеріле алмайтындай етіп жиһазды терезелерден алысқа жылжыту керек. Кішкентай балаға терезе ашуды ешқашан үйретпеу керек. Терезелерге блокаторлар мен құлыптарды орнату маңызды.
Сонымен қатар, азаматтарды шыбын-шіркей торына сенбеуге шақырды, себебі олар баланы ұстай алмайды.
Әлеуметтік желілерде жазылушылар ата-аналардың терезелерге блокаторларды орната алмайтынына наразы – бұл қарапайым және өте арзан. Ал кейбіреулер қауіпсіздік шараларын күшейтуді жақтайды.
«Кішкентай балалар тұратын барлық пәтерлерге тор орнату керек»
Ақтөбеде көз жұмған бес жасар баланың туыстарына жазылған пікірлерде көпшілік көңіл айта бастады. Бірақ кейбір адамдар мұны дұрыс емес деп санайды.
«Отбасына күш емес, ақыл бере гөр»
Балаларының қауіпсіздігін ойламай, қараусыз қалдырған ата-аналардың көкейінде не барын анықтауды жөн көрдік.
«Жауапкершіліктен кету»
Психолог Назира Бұрханова ересек қазақстандықтардың балаларының қауіпсіздігіне мән бермеуінің екі негізгі себебін атады.
«Кейде балаларына қарамайтын ата-аналар ересек балалар болып табылады. Жасы 30, 40, 50-ге келсе де, өздерінің ересек екенін сезінбейді. Балаларының бар екенін де қабылдай алмайды. Олар өмір бойы бала болғысы келеді».
Маман екінші жиі кездесетін себепті «үлкен әпке синдромы» деп атады.
«Кейбір ата-аналар үлкен балаларын кішілеріне қарауға мәжбүрлейді, өйткені ол "үлкен бала және көмектесуі керек". Ал қайғылы жағдай орын алған жағдайда олар өздерін кінәлі сезінуге мәжбүр. Бірақ үлкен бала да- бала. Ол тек сәл жасы үлкен. Мұндай ата-аналар өздері демалу үшін үлкен балаға жауапкершіліктерін жүктейді».
Бұрханованың пікірінше, психологияда «сана" және "бейсана» деген терминдер бар. Кейде ата-аналар бастапқыда бейсаналық түрде оқиғалардың жаман нәтижесіне дайын болады. Олардың миларында балаға бірдеңе болуы мүмкін деген жаман және жағымсыз ойлар туындап тұрады. Ол өлуі мүмкін, қатты ауырып қалуы мүмкін. Ал психологияда біз ойлағанның бәрі орындалады, деп атап өтті психолог.
«Бірақ саналы ата-аналар жай алаңдамайды. Олар балаға үйретудің маңызды екенін түсінеді. Мұндай ата-аналар әдетте ненің дұрыс, ненің бұрыс екенін қорқытпай, айғайламай түсіндіріп айтады. Саналы ата-аналар дофаминнің бала үшін маңызды екенін түсінеді, бала осы бақыт гормонымен өмір сүреді; Бала дұрыс емес әрекет жасап жатқанын немесе ақша қандай ауыр еңбекпен табылатынын түсінбейді».
«Сондай-ақ, ол балаларды қорқытпау керектігін ескертті. Егер сіз оған қорқытып айтатын болсаңыз, онда ересек өмірде ол ешкімге сенбей, құрдастармен сөйлесе алмай, бәрінен қорқып өседі. "Ең бастысы – балалармен жақсы сенімді қарым-қатынас орнату. Олар өз проблемаларын сізден жасырмауы үшін, мені жақындарым сынайды деп қорқпауы үшін, жақын қарым-қатынас орнату маңызды. Ал кіші балаларға жауапкершілікті үйдің үлкеніне жүктеуге мүлдем болмайды. Олар да балалар»
