Үміттен – сәтсіздікке дейін: сарапшы қазақстандық боксшылардың Олимпиададағы нәтижелерін бағалады

Қазақстан Париждегі Олимпиада ойындарының нәтижесінде Парижде спортшылар бір алтын, үш күміс және үш қола жүлдеге ие болды. Токиода өткен Олимпиадамен салыстырғанда қазақстандықтар әлдеқайда алда болды. Алайда спортшылар дәстүрлі спорт түрлерінде - күресте (грек-рим, еркін және әйелдер) және бокста тағы да алтын медальсыз қалды.

Қазақстандық спорт комментаторы Жандос Айтбайұлы қазақстандықтардың әр жарысын мұқият бақылап отырды. Taspanews.kz тілшісімен әңгіме барысында ол күрестердің ең қызықты сәттерін атап өтті және жанкүйерлердің көңілін қалдырған нәтижелер туралы өз бағасын берді.

"Алға ұмтыла бастадық"

Олимпиададан "классик" Демеу Жадраев бір күміс медаль жеңді. "Еркін күресте" қарсыластарға дес бере қойдық, ал әйелдер күресінде біздің елден өкіл бармады.

"Мен Қазақстандық боксшылар мен палуандардың Париждегі Олимпиада ойындарындағы өнеріне комментарий бердім. Алдыңғы ойындармен салыстырғанда грек-рим стиліндегі палуандардың ұмтылысы ерекше көзге түсті: рух және жеңіске деген құштарлық сезілді", - деп атап өтті Айтбайұлы.

Айдос Сұлтанғали vs. Жоламан Шаршенбеков

Қазақстан мен Қырғызстан арасындағы күресте, сондай-ақ қазақстандық боксшылар мен өзбек боксының палуандары арасындағы текетірес Париждегі ойындарда да көрінді.

Мәселен, әлем чемпионаттарының екі мәрте қола жүлдегері, қазақстандық "классик" Айдос Сұлтанғали бірінші айналымда қырғыз екі дүркін әлем чемпионы Жоламан Шаршенбековтен жеңіліп қалды.

"Мен бірінші айналымда жеңілген Айдос Сұлтанғалидің жекпе-жегіне таң қалдым. Ол іс жүзінде қырғыз палуаны, Олимпиаданың "алтынына" үміткер Жоламан Шаршенбековпен тең дәрежеде күресті. Сұлтанғали қарсыласының екі ұпайын алғанына қарамастан жеңіліп қалды. Ол өзінің барлық мүмкіндіктерін көрсетті", - дейді Айтбайұлы.

Демеу Жадыраев vs. Ақжол Махмудов

Болашақ күміс жүлдегері," классик " Демеу Жадраев бастапқы кезеңде олимпиаданың "алтынына" басты үміткер қырғыз азаматы Ақжол Махмудовты дүркін жеңді. Махмудовтың қоржынында Токиодағы ойындардың "күмісі" бар, бірақ Парижде ол тек "қоланы" ала кетті.

Өкінішке орай, финалда Жадыраев жапондық Нао Кусакадан жеңіліп қалды.

"Демеу Жадыраевтің "алтын" алуға мүмкіндігі болды. Оның керемет тактикасын көрсетті. Қажырлы еңбек пен төгілген тердің арқасында Жадыраев күміс жүлдегер атанды. Бұл жетістік Қазақстан үшін тарихи мәнге ие, себебі біздің палуандар ұзақ уақыт бойы Олимпиада ойындарында "күмісті" жеңе алмай келді",

Еске салсақ, қазақстандық палуандар 16 жылдан астам уақыт бойы Олимпиада ойындарының финалына шыққан емес – классиктер де, еркін күрескерлер де, әйелдер де.

Нұрсұлтан Тұрсынов vs. Жан Беленюк

Қазақстаннан келген "классик " Нұрсұлтан Тұрсынов ойындардың басында Египеттік қарсыласы Мохамед Метваллиден мықты болды, алайда келесі айналымда Украинаның Олимпиада чемпионы Жан Беленюктен жеңіліп қалды.

Айтбайұлы қазақстандық "еркін күресшілердің дайындығы көңіл көншітпегенін айтады. Сарапшы "классиктермен" салыстырғанда оларға мінез бен рух жетіспеді деп санайды.

"Нұрсұлтан Тұрсынов Олимпиада басталғанда жеңіске жетті, алайда келесі қарсыласына жол берді", - деді өкінішпен ол.

Батырмурзаев Роберт Бараннан, Қартбай Алмаз Уулудан жеңіліп қалды.

"Мені Юсуп Батырмурзаев пен Мейрамбек Қартбай таң қалдырмады. Қартбай соңғы сәтте Олимпиада ойындарына жолдама ала алды. Мейрамбектің тәжірибелі қарсыласы болғанымен, ол өз мүмкіндіктерін толықтай пайдалануы керек еді. Мен Мейрамбектің жеңіске деген ұмтылысын байқамадым. Батырмурзаев үшін өткен ойындар екінші орында болды, алайда өзінің озық тәжірибесіне қарамастан, ол поляк палуанынан жеңіліп қалды", - деді маман еркін күресшілер жайлы.

Ойындардың басында Мейрамбек Қартбай Қырғызстаннан келген палуан Бекзат Алмаз Уулудан, ал Юсуп Батырмурзаев Еуропа чемпионатының жүлдегері Польшалық Роберт Бараннан жеңіліп қалды.

Ахамат Дәулетбеков американдық, ал Әлішер Ерғали ирандық спортшыдан жеңіліп қалды.

"Азамат Дәулетбеков кем дегенде қола медальға үміткер болды, алайда ашылып, өз мүмкіндіктерінің арсеналын көрсетпеді. "Еркін күрескерлердің" ішінде ол ең тәжірибелі палуан, басты фаворит. Әлішер Ерғали Олимпиада чемпионынан жеңіліп, қайта күресте ирандық балуаннан жеңіліп қалды", - деді Жандос Айтбайұлы.

Ол Қазақстанда  "еркін күресте реформалар жүргізу қажет" екеніне сенімді.

"Осы спорт түріндегі чемпиондар саусақпен санарлық. Сондықтан олимпиада басталғанға дейін, жаттығу жиындары кезінде біз күрес өкілдерімен көбірек шеберлік сабақтарын өткізуіміз керек",  - деп атап өтті сарапшы.

Еске салсақ, Азамат Дәулетбеков олимпиаданың басында америкалық Аарон Брукстан жеңіліді, ал Әлішер Ерғали қайта күрес раундында Ираннан Амир Әли Азарпирден жеңіліп қалды.

Біздің жаужүрек боксшыларымыз

Алайда Айтбайұлы "классикалық" стильдегі балуандардың өнеріне риза болды. Оның пікірінше, біздің боксшылар мен "классиктер" тер төге, дес бермей күресті.  Сұхбаттасушы күрес саласындағы қазақстандық мамандар мен атақты палуандар бірігіп, Лос-Анджелестегі күрестерге  дайындалудың нақты жоспарын құруы керек екенін атап өтті.

"Қазақстан құрама Олимпиадаға толық құрамда Мырзағали Айтжановтың жетекшілігімен қатысты. Бізде мықты боксшылар бар. Қандай жарыс болмасын, біздің боксшылар әрқашан жеңіске ұмтылады және қарсыластарынан қорықпайды. Олардың өздеріне деген үлкен сенімі бар. Мүмкін Асланбек Шымбергенов пен Қамшыбек Құнқабаев қарсыластарынан жеңіліп қалған шығар. Бірақ мен біздің қалған боксшыларымыз қарсыластарынан ұтылды деп айтпаймын", - деді сарапшы.

Ол Сәкен Бибосыновты мысалға келтірді, оның пікірінше, Хасанбой Дусматовпен тең жекпе-жек өтті.

"Соған қарамастан судьялар Дусматовты қайтадан ортаға тартты. Не себепті? Себебі Дусматов Бибосыновпен екінші рет қақтығысты, ал бұған дейін қазақстандық Біржан Жақыповпен кездескен. Бибосыновтың жақсы дайындығы көрінді ", - деді сарапшы сенімді екенін айтып.

Еске салсақ, Токиода "қола" иегері Сәкен Бибосынов Өзбекстаннан келген Олимпиада чемпионы Хасанбой Дусматовтан жеңіліп қалды.

"Әділетсіз алқа билер"

"Судьялар Мұхаммедсабыр Базарбайұлына әділетсіз қарады деп айта аламын. Ол грузин боксшысынан ұтылған жоқ. Екінші раундта маған судьялардың грузинге 5:0 есебімен артықшылық беру туралы шешімі мүлдем түсініксіз болды. Бұл біздің боксшымыз қарсыласын едәуір жаралағанымен, осыншама еңбек бекер болып шықты, оның жеңіске деген ұмтылысы көрінген", - деді Айтбайұлы біздің боксшымыздың грузиндік қарсыласы Лаша Гурулимен жекпе-жегіне түсініктеме бере.

 "Махмұд Сабырханға жаңа салмақ дәрежесінде қиын болғаны байқалды" деді ол. Оның салмағы 54 кг болатын, содан соң ойындарда мұндай салмақтағы спортшылар өнер көрсетпегендіктен, ол 57 кг-ға дейін салмақ қосты. Осылайша Хосе Кильестен ұтылды.

"БАҚ-қа берген сұхбатында Сабырхан судьялардың мұндай шешімі оған түсініксіз екенін айтқан. Үшінші раундта Сабырханның күресуге құлшынысы болмағаны байқалды", - деді Айтбайұлы.

Ол ұлттық құраманың қоржынындағы өзге медальдар – Оралбайдың "күміс" және Қызайбайдың "қоласы" – болашақта қазақстандық боксшылардың атышулы жеңістеріне үміт ұялататын жақсы нәтиже деп қорытындылады.

Ойындардың бірінші айналымында Қазақстан құрамасының ту ұстаушысы Асланбек Шымбергенов Зейяд Ишаиштен (Иордания) ұтылды, ал Токио ойындарының қола жүлдегері Қамшыбек Құнқабаев Испандық Аюб Гадфе Дриссиден жеңіліп қалды.

Еске салсақ, 15 тамызда Қазақстан бокс федерациясы Мырзағали Айтжанов пен ұйымның вице-президенті Әзиз Қожамбетов бастаған жаттықтырушылар штабының толық кететінін жариялады. Қазіргі таңда федерация басшысының кеңесшісі лауазымында – Тұрсынғали Еділов.

Бұған дейін Тұрсынғали Еділов Taspanews.kz сұхбатында біздің боксшылардың Париждегі Олимпиада ойындарында сәтсіз өнер көрсетуінің басты себебін атаған.