Оралда шілдеден бастап әкім жоқ - бұл заң бұзушылық па?

Бұрынғы қала басшысы Миржан Сатқанов денсаулығына байланысты жұмыстан шыққан.

Шілдеден бастап Орал қаласында әкім жоқ.  Adilzanger ЗКП заң саласындағы кеңесшісі Юлия Абжанова Taspanews.kz тілшісімен әңгімелесуде қала басшысының ұзақ уақыт бойы болмауы мемлекетті басқару принциптерін бұза ма, жоқ па деген сұрақты талқылады.

Бос орын

Еске салсақ, Миржан Сатқанов 22 шілдеде өзінің Instagram парақшасында Орал әкімі қызметінен кететінін мәлімдеді:

"Мен Орал қаласының әкімі қызметінен кетуге мәжбүрмін. Өкінішке орай, бұл менің қала басшысы ретінде соңғы хабарламам".

Ол "денсаулығының нашарлауына" байланысты ертерек кетуі керек болғанын атап өтті.

"Алайда, қала тұрғындары қиын жағдайға тап болды. Көктемгі су тасқыны халықты біріктірді. Мұндай маңызды кезде мен жұмыстан шыға алмадым және өз міндеттерімді әріптестеріммен бірге атқарып келдім. Біз осы көктемде су тасқынымен күресіп қана қоймай, екі жыл бойы Оралды әсем, әрі таза етуге тырыстық",  - деді ол.

Ол қаланың "барлық салалары ретке келтірілгенін айтты", сондықтан орнына келетін жаңа адам "ағымдағы істерді тез арада түсінетініне" сенімді.

Алайда, 27 наурызда Батыс Қазақстан облысының әкімі Нариман Төреғалиев оның еңбегін жоғары бағаламай, сөгіп тастады.

"Сіз су тасқынына дайын болмадыңыз. Тіпті қала әкімдігінің ғимараты да суға кетті. Мұның бәрі жауапсыздықтың белгісі. Кешегі күннен бастап мен қаланы аралаумен келемін, кейбір шағын аудандарда жұмыс енді басталған. Орал әкіміне қатаң сөгіс жариялаймын",  - деді ол.

"Мой город" сайтының ақпаратына сай, Орал әкімінің міндетін уақытша Жандос Дүйсенғалиев атқаруда. Ал әкімдік басылымның қала басшысын қала тұрғындары таңдай ма, әлде оны "жоғарыдан" тағайындай ма деген сұрағына жауап бере алмады. Қашан тағайындалатыны туралы да ақпарат жоқ.

Бұзушылықтар бар ма?

Юлия Абжанова Adilzanger ЗКП заң саласындағы кеңесшісі "әкімнің бірнеше ай бойы болмауы құқықтық тұрғыдан сұрақтар туғызуы мүмкін" деді.

"Қазақстан Республикасы заңнамасына сай әкімдерді тағайындау "Жергілікті атқарушы органдар туралы" Заңға сәйкес жүргізіледі. Әкімді тағайындаудың өзі Президенттің Жарлығымен реттеледі және оның ұзақ уақыт болмауы – мемлекеттік басқару қағидаларын бұзу ", - деп атап өтті ол.

Сарапшының айтуынша, "атқарушы орган тәртібі негізінде әкімнің міндеттерін орынбасар немесе басқа мемлекеттік қызметкер уақытша атқаруы мүмкін, бұл бұзушылықты болдырмайды".

"Орынбасардың болмауы әкімшілік тәртіптің бұзылуына және жергілікті басқару органдары жұмысының тиімділігінің төмендеуіне әкелуі мүмкін", - деп атап өтті маман.

Әбжанова қалада немесе облыста әкімнің болмау мерзімі "ҚР заңнамасында нақты айқындалмағанын" айтты.

"Қазақстан Республикасы Конституциясы мен Заңдарына сай, міндеттер үздіксіз орындалуы тиіс, сондықтан әкім уақытша болмаған жағдайда да басқарушылық вакуумды болдырмайтын тетіктер қамтамасыз етілуі тиіс. Әйтпесе, бұл тиімді мемлекеттік басқару қағидаттарымен сәйкессіздік және заңнамалық нормаларға қайшы келу ретінде қарастырылуы мүмкін", - деп түсіндірді ол.

Азаматтардың сайлау құқығына келетін болсақ, сарапшы айтқандай, "егер тағайындау сайлау арқылы болған болса, бұзушылықтар туындауы мүмкін еді" ( Яғни, әкімнің сайлаудан кейін жұмысына кіріспеуі түсініспеушіліктер туғызар еді – ред).

"Ал әкім әкімшілік тарапынан тағайындалған жағдайда азаматтардың сайлау құқықтары бұзылмайды", - деп түйіндеді ол.